Mooie column vandaag van Max Pam in de Volkskrant. Hij vergelijkt het MH17-drama met de film Jaws. Die haai kwam de lokale midddenstand en het stadje net zo slecht uit als dat oorlogsgebied de vliegtuigmaatschappijen en overheden. Wat moet er gebeuren voor je ingrijpt?
Het wrange is dat behoorlijk wat vliegtuigmaatschappijen – waaronder British Airways – al een tijd hadden gekozen niet over het gebied te vliegen. Dat dit meer kerosine en geklaag van klanten kost, daar durfden ze zich overheen te zetten. Toch kun je het Malaysian Airlines – en Air France/KLM, die er ook gewoon nog vloog – niet echt kwalijk nemen. Uiteindelijk is het niet aan de middenstand/vliegmaatschappijen om dit soort beslissingen te nemen. Geld verdienen en klanten op de korte termijn behagen is hun werk.
Het is aan zo’n stadje/overheden om voor een veilige situatie te zorgen. Zij gaan uiteindelijk over de kleur van de vlag boven het strandwachthuisje.
Het is een interessant, misschien wel duivels, dilemma. Hoeveel hebben we over voor onze vrijheid? En zijn wij er ons nog wel van bewust dat onze vrijheid helemaal niet zo vanzelfsprekend is?
Als je heel zwart-wit denkt – en daar nodigt zo’n nationale rouwdag wel een beetje toe uit – dan kun je die helse ‘vergissing’ van die ‘opstandelingen’ die MH17 neerhaalden, als het extreme kwaad zien en zo’n vliegtuig, met het hele maatschappelijke netwerk dat daarbij hoort, als de haast engelachtige onschuld. De haai versus de badgasten.
Toch ligt het helaas een stuk gecompliceerder. Het betreffende wapen heeft al een link met de Amsterdamse Zuidas. De wet die ervoor zorgt dat het luchtruim op 33.000 voet open was, is gemaakt door verschillende overheden. Door politici die direct of indirect invloed uitoefenen op wat er op de grond gebeurt.
Misschien zijn we ons niet genoeg bewust van de luxe om normaal niet over dit soort zaken te hoeven nadenken. Kleine Noord-Europese landen scoren altijd hoog op de geluksindex. Wie weet komt dit ook door deze luxe. De luxe om geen verantwoordelijkheid te hoeven nemen. Dat juist British Airways al niet meer die route vloog, zou ermee te maken kunnen hebben dat een bedrijf uit een groter land, met meer verantwoordelijkheden, toch anders tegen dit soort dingen aankijkt. Ook los van overheden verantwoordelijkheid neemt.
Ik weet het niet. Misschien moet ik me niet in deze schimmige grensstreek van complottheorieën begeven, maar ik kan het niet helpen.
Dat wij het allemaal niet slecht bedoelen hier en genieten van onze geografische weelde, betekent niet dat we losstaan van de geschiedenis en politieke ontwikkelingen. Misschien zijn we door deze vlieghel wat van deze naïeve onschuld verloren.
Het zijn interessante tijden, waarin het volgens mij geen kwaad kan om zo nu en dan de zwart-witbril af te zetten. Voor je het weet zie je niet eens meer een haai op je afkomen.