Ik had altijd al een vermoeden, maar sinds ik vier jaar geleden een psychose meemaakte, weet ik het zeker: niets is vreemder dan de gebruikelijke menselijke staat.
De eerste keer dat ik een soortgelijke gedachte kreeg, was in mijn jeugd, toen ik een plaatje zag van hoe mijn huiskat vermoedelijk de wereld zag. Elke stoel, iedere drempel en elke schoen zag hij anders, onder andere door een andere samenstelling van zijn oog. Iedere diersoort ziet de wereld dus zoals het hem uitkomt. Een hele openbaring.
Toen ik zo’n dertig jaar later uit een psychose kwam, besefte ik dat hetzelfde verschil in waarnemingsvermogen ook binnen mijn eigen diersoort bestaat. Ik was even uit de dagelijkse wanen verhuisd naar veel individuelere wanen en begreep bij terugkomst dat de staat van alledag niet veel meer is dan een collectieve waan. Dagelijks zijn er ontelbare voorbeelden te geven, van wat ik bedoel, maar omdat het zo diep zit, het zo vanzelfsprekend lijkt, is het onzichtbaar. Haast niet uit te leggen.
Ik probeer het toch, aan de hand van de actualiteit. Een vrachtwagen op een boulevard kan wereldnieuws worden, om maar wat te zeggen. Vreselijk. Iemand doet iets volkomen bizars, er zijn tientallen doden en dagenlang zijn kranten en andere nieuwsrubrieken gevuld met speculaties. Speculaties met ver strekkende gevolgen.
Politici uit alle kampen weten zo’n terroristische daad van een eenling moeiteloos voor hun eigen verhaal te gebruiken. De daad zelf is heel recht toe recht aan, maar de mythe – het idee van die daad – gaat een compleet andere kant uit. Het gaat direct een ontraceerbaar leven leiden. Leg dat een huiskat maar eens uit. Leg het een individu maar eens uit. Niet te doen.
Tijdens mijn psychose had ik voor het eerst – en laatst – in mijn bestaan helderheid. Alles was duidelijk. De wereldpolitiek, het hiernamaals, zelfs het bestaan van Erik van Muiswinkel en Jochem Meyer kon ik verklaren. In zekere zin was het de normaalste tijd van mijn leven.
Hoogstwaarschijnlijk voelde ik me een beetje zoals die mensen die via telefoons opzoek zijn naar Pokémon. Een zoektocht naar dingen die niet bestaan kan heel verfrissend werken. Het leven hoeft helemaal niet zo ingewikkeld te zijn. We zijn er alleen niet zo op gebouwd.