In de Volkskrant van woensdag een artikel met de kop ‘Kabinet boycot Rusland wel tijdens Paralympics’. Tja. Dat je Rusland in deze Krimdagen op alle manieren moet boycotten lijkt me evident. Wat mij echter stoort, is dat er een parallel gelegd lijkt te worden tussen de Olympische Spelen en de Paralympics, alsof dat een soort Spelen-light zijn. Alsof een boycot bij beide dezelfde waarde zou hebben. Onzin natuurlijk. De enige gemene deler is dat het om topsportevenementen gaat, die gebruik maken van dezelfde accommodaties. Het een is alleen groot wereldnieuws en het ander een onderdeel van een emancipatiestrijd.
Begrijp me niet verkeerd. Dat het een belangrijk evenement is en dat het recht heeft op de accommodaties en het sterke merk van de Winterspelen staat buiten kijf. Flink wat aandacht in human interest rubrieken in kranten, tijdschriften en op televisie zou ook zeer verdiend zijn. Maar doen alsof het een volwaardig media-topsportevent is, komt op mij belachelijk over. Het heeft op deze manier ook weinig met emancipatie van gehandicapten te maken. Het is eerder het tegenovergestelde. Aapjeskijken.
Rolstoelcurling
Vrouwenvoetbal en vrouwenwielrennen krijgen al haast geen aandacht in dit land. Dat is ook topsport, in erg populaire takken nog wel. Voor invalidensport is verder nooit aandacht, dus waarom zou de NOS er in Sotsji wel wat mee doen? Of zou vrouw zijn als een grotere handicap worden gezien dan een been missen? Is rolstoelcurling echt interessanter dan vrouwenvoetbal?
Ik weet wel dat de Paralympics-uitzendingen niet direct onder de vlag van Studio Sport vallen, maar een topsportevenement dat door onze nationale actualiteitenzender wordt uitgezonden, is nou eenmaal niet alleen maar human interest.
Gaygames
Je kunt het prima met de Gaygames vergelijken. Hoho, wacht, ik zeg hier heus niet dat homoseksualiteit een handicap is, laat het me uitleggen. Als de NOS soortgelijke aandacht zou schenken aan de Gaygames, dan zou ook deze emancipatiestrijd teniet worden gedaan. Als een atleet de honderd meter onder de tien seconden kan rennen, gaat hij naar de Olympische Spelen voor zijn sportprestaties. Als hij daarnaast toevallig homoseksueel is, zou zijn aanwezigheid op de Gaygames een mooie bonus zijn. Geweldig, maar zijn sportieve prestaties worden uiteraard beoordeeld op een ander podium. “Hij is erg snel voor een homo” zal de emancipatie natuurlijk weinig goeds doen.
Sterk
Maar iemand met één been kan toch niet naar de reguliere Spelen? Hoewel Oscar Pristorius dit al tegenspreekt, bedoel ik dit niet. Anders dan bij homo-emancipatie – waar het om absolute gelijkheid gaat – zal het statement bij gehandicaptenemancipatie eerder iets zijn van: ondanks een lichamelijke beperking een volwaardig leven leiden. De Paralympics dragen dit geweldig uit door te tonen hoe sterk, gemotiveerd en levenslustig ieder mens kan zijn. Dat zou altijd los van geslacht, ras, seksuele geaardheid en dus ook van een lichamelijke beperking moeten staan.
Hier aandacht aan schenken alsof er verder niets aan de hand is, ontkracht de emancipatoire strijd. “Wat een kracht voor iemand zonder benen” doet de zaak geen goed, lijkt me. Toch zendt de NOS deze boodschap voor mijn gevoel uit – je kan nou eenmaal niet om de vergelijking met hun gewoonlijke programmering heen -, terwijl een item in De Wereld Draait Door – om maar wat te noemen – vooral de absolute topprestatie zou benadrukken. “Wat een kracht.”
In het verleden gaven andere publieke omroepen, zoals de EO, de Paralympics aandacht. Ik kan me ook herinneren dat Lucille Werner zich als ambassadrice van het evenement opwierp. Dat was fantastisch. Het werd op waarde geschat, dus serieuzer genomen. Net als dat de Gaygames pas waarde krijgen als je het ziet als onderdeel van de Gaypridebeweging. Dan wordt het een heel ander verhaal.
Nu weet ik ook wel dat het maar eens in twee jaar is en dat de media-aandacht nog niet te vergelijken is met sommige andere sporten. Ik hoop alleen dat de grens wordt bewaakt. Het is na de Tweede Wereldoorlog bedacht om de vele soldaten met beenamputaties een podium te bieden, niet om boycotstatements te maken. Er een volwaardig wereldwijd spektakel van maken, schiet naar mijn idee gewoon het doel voorbij.