Waarom laten we Afrikaanse mensen die hier asiel zoeken niet de knechten van Sinterklaas spelen? Het scheelt schmink en het zal de jaarlijkse folklore van die discussie over het racisme van Zwarte Piet in een nieuw daglicht stellen.
Het zou een cynische tweet kunnen zijn, toch lijkt het me geen verkeerd uitgangspunt voor een debat. De jaarlijkse Zwarte Pietpraat zou namelijk zoveel kunnen onthullen over ons volk, maar in naam van een traditie-, een kinderfeestje- en een schoorsteenvegerssmoes wordt dit elk jaar weer makkelijk als politiek correcte onzin weggewoven. En dat is jammer, want eens echt goed in de spiegel kijken kan geen kwaad. Je hoeft er enkel een beetje voor open te staan. Er is altijd ook wel actualiteit te vinden die er prima bij aansluit. Niets is immers statisch, ook folklore niet. Maar dat dit in de volksaardspiegel kijken niet massaal gebeurt, is ook vrij logisch. Daar zijn hedendaagse landsgrenzen namelijk niet voor gemaakt.
Elk land is een eiland. Zelfs als we het verlaten, blijven we er in zekere zin op gevangen. Het is een deel van ieders identiteit. Het duurt jaren, decennia om er echt los van te kunnen weken. De meesten blijven dus vastgeroest thuis. Ik ook. Dat maakt het haast onmogelijk voor zelfreflectie. De wereld reikt in veel opzichten niet verder dan jouw landsgrenzen, als je niet oppast.
Dat die grenzen beschermd worden voor mensen die niet welkom zijn is logisch. Maar waar ligt de grens van gastvrijheid? Hoe gepantserd moet deze zijn? En moeten we echt zo ver gaan dat alleen mensen met voorouders die hier al leefden op het eiland thuishoren. Dat er dus hier geboren en getogen mensen zijn die zich al buitenstaander voelen. Dat is toch op z’n zachtst gezegd wat vreemd?
Wat dit met een aankomend kinderfeest te maken heeft? Nou, als je buiten ons eiland – dus overal op deze planeet, behalve ergens tussen Maastricht, Haarlem, Groningen en Arnhem – een paar minuten beeldmateriaal laat zien van de aankomst van Sinterklaas in Nederland, zal iedereen verbijsterd zijn. Witte mensen die een kroespruik opzetten, zich zwart schminken en een pakje aantrekken uit de hoogtijdagen van de slavernij, dat kan natuurlijk niet.
Wij zouden het ook zien, ware het niet dat we ermee op waren gegroeid. En dat is dus die vreselijke handicap. Alleen wij associëren die slavenparodie met feest. We hebben nog net het verstand om het fenomeen van zwart geschminkte witten op Schiphol en in het buitenland te verbannen. Waarom zou dat zijn?
Toch zou het ons ook een voorsprong op andere landen kunnen geven. Daarvoor hoeven we alleen maar even in onze culturele spiegel te kijken. Een beetje zelfreflectie toepassen. Het kan niet anders dan dat iedereen het na een paar minuten ziet. We zijn al die jaren een beetje dom geweest, om onze koningin – die het met haar Zuid-Amerikaanse achtergrond al bij aankomst heeft moeten zien – te parafraseren. Dan lachen we er gewoon om. Hoe hadden we zo onnozel kunnen zijn? Het zou ons eiland al een stuk dichter bij het vasteland van de rest van de wereld brengen. Welkom in Nederland.