Wat doe je als een dakloze je op straat om wat kleingeld vraagt? Grote kans dat je niets geeft. Hij zal van je eurootje wel drank of andere drugs kopen in plaats van fatsoenlijk eten of een slaapplek. Zo’n figuur heeft wat verkeerde afslagen genomen in het leven, heeft geen ruggengraat en moet maar op de blaren zitten. Net als Wim Kieft, die met zijn opgetekende verhaal ons immers ook massaal kleingeld vraagt om zelfgecreëerde problemen op te lossen. Of ligt het toch iets anders?
Niet als ik – door mij zeer gewaardeerde – voetbalcolumnisten Sjoerd Mossou en Paul Onkenhout mag geloven. De eerste noemde Kieft vorige week een weggooier met rubberen persoonlijkheid en de laatste noemt Kieft afgelopen zaterdag in de Volkskrant “de gewiekste exploitant van zijn eigen misère”. Dat is hij natuurlijk ook gewoon, maar ik snap niet wat daar mis mee is.
Kieft is een grote voetballer geweest, hij spreekt aan, heeft een verhaal te vertellen en zit nu in de schuldsanering. Hij zou gek zijn als hij er niet op deze manier probeerde uit te komen. Daar hoeven we verder toch niet moralistisch over te doen? Of moet hij de rest van zijn leven vastgeketend op de Dam met rotte eieren en tomaten bekogeld worden? Is dat echt nog zo van deze tijd?
Ziekte
Waar beide journalisten wat mij betreft uit de bocht vliegen is dat zij het gek vinden dat Kieft zijn verslaving een ziekte noemt, wat het voor mij dus overduidelijk is. Het is het simpele proces dat bij onbewuste discriminatie hoort. Als je zelf geen vrouw/buitenlander/homo/verslaafde/of wat dan ook bent, is het makkelijk om zonder enige kennis of ervaring te oordelen over iemand. Wat doet hij of zij moeilijk? Dat doe ik toch ook niet? Waarom sta je niet gewoon zo in het leven als ik? Een blinde vlek geboren uit een luxepositie.
Ik kan het ze niet kwalijk nemen, maar het getuigt wel van desinteresse. Als je echt denkt dat een junk zijn leven, en vooral dat van zijn naasten, puur verwoest vanwege een rubberen persoonlijkheid en niet ook vanwege een disfunctioneren van iets in de hersenen, dan ben je gezegend met een heerlijke naïeve blik op het leven. Dan denk je dat alles op je weg buigbaar is. Dat niets groter is dan jijzelf. Een vorm van arrogantie dus haast.
Junks
Junks zoals Kieft zijn uiteraard een groot probleem in onze maatschappij, zeker als ze géén grote voetballers zijn geweest. Ze hebben behoorlijk wat criminaliteit op hun geweten, de gevangenissen zitten vol met ze.
Het verstrekken van methadon, wat nu veel gebeurt, is gebaseerd op het verschuiven van de verslaving om het probleem te temperen. Een echte oplossing is dat niet. Dat is alleen cold turkey gaan, maar dat is door het ziektebeeld wel even iets moeilijker dan het even rechten van een rubberen ruggenmerg. Deze lui zouden iets geholpen kunnen worden door wat meer begrip.
Dit zeg ik nu heel makkelijk, maar ook ik geef nooit geld aan junks op straat. Ik koop zo nu en dan wel de daklozenkrant. Wat mij betreft kun je dat boek over Kieft ook zo zien. Geen enkel probleem om het te kopen dus. Integendeel. Je helpt een zieke op totaal legale wijze een beetje uit de penarie. Daar doet geen enkel moralistisch praatje wat tegen.